डिमेन्सिया कुनै एक रोगको नाम होइन तर यो मस्तिष्कको हानिसँग सम्बन्धित लक्षणहरूको समूहको नाम हो। Dementia शब्द ‘de’ को अर्थ बिना र ‘mentia’ को अर्थ दिमागबाट बनेको हो।
धेरैजसो मानिसले डिमेन्सियालाई बिर्सने रोगको रूपमा चिन्छन्। स्मरणशक्ति समस्या मात्र प्रमुख लक्षण होइन। हामी तपाईलाई भनौं कि डिमेन्सियाका धेरै गम्भीर र चिन्ताजनक लक्षणहरू छन्, जसले डिमेन्सियाबाट पीडित व्यक्तिहरूको जीवनको हरेक पक्षलाई असर गर्छ। मानिसलाई दैनिक काममा समेत समस्या हुन्छ र उमेर बढ्दै जाँदा यस्ता समस्याहरु बढ्दै जान्छ ।
यो रोगले ६५ वर्षभन्दा माथिका दशमध्ये एक र ८५ वर्षभन्दा माथिका चारमध्ये एक जनालाई असर गर्छ। ६५ वर्षभन्दा कम उमेरका मानिसहरूलाई पनि अल्जाइमरको प्रारम्भिक अवस्था भनिन्छ। यो लेख मार्फत डिमेन्सिया के हो, कति प्रकारका हुन्छन्, यसका लक्षणहरू के-के हुन् आदि अध्ययन गरौं।
डिमेन्सियाको लक्षण
यस रोगबाट पीडित व्यक्तिमा देखिने मुख्य लक्षणहरू निम्न हुन्:
– स्मरण शक्ति कम हुनु, महत्वपूर्ण कुरा बिर्सनु ।
– सोच्न गाह्रो हुनु
– सानातिना समस्या पनि समाधान गर्न नसक्ने
– बहकाउनु
– व्यक्तित्वमा परिवर्तन
– कुनै वस्तुको तस्विर हेर्न र त्यो के हो बुझ्न नसक्नु
अंक जोड्न र घटाउन कठिनाई, गणना गर्न कठिनाई
– आत्म-व्यवस्थापनमा कठिनाइ
– समस्या समाधान वा भाषा र एकाग्रता संग कठिनाई
– डिमेन्सिया भएका मानिसहरूले पनि आफ्ना भावनाहरू नियन्त्रण गर्न सक्दैनन्। यसको मतलब मूड वा व्यवहारमा परिवर्तन हुन्छ।
– पहल गर्न हिचकिचाउने आदि।
यो रोग गम्भीरतामा हल्का चरणदेखि गम्भीर अवस्थासम्म भिन्न हुन सक्छ जहाँ व्यक्ति आफ्नो दैनिक क्रियाकलापका लागि पनि पूर्ण रूपमा अरूमा निर्भर हुन्छ। यस विषयलाई लिएर हामिले वरिष्ठ मनोचिकित्सक डा. पवन शर्मा संग गरेकाे कुराकानीकाे भिडियाे हेर्नुहाेस ।
